Beginnen met onderhoud (Windows 8.1)

Om uw computer tiptop in orde te houden, is het belangrijk geregeld aan onderhoud te doen. Niet door de computer uit elkaar te halen, maar door bepaalde hulpprogramma's uit te voeren. Het gaat vooral om de programma's Schijfopruiming en Schijfdefragmentatie. Deze hulpprogramma's zorgen dat overbodige bestanden verwijderd worden en dat de gegevens op de harde schijf netjes worden geordend waardoor die snel en efficiënt kan werken. Deze programma's werken op zichzelf goed en er zijn vrijwel nooit problemen mee.

• Hebt u Windows 10? Lees dan het artikel '5 klusjes voor een snelle pc (Windows 10)'.
• Hebt u Windows 7? Lees dan het artikel 'Beginnen met onderhoud (Windows 7)'.
• Hebt u Windows Vista? Lees dan het artikel 'Beginnen met onderhoud (Windows Vista)'.

U kent het vast wel. U hebt een programma geïnstalleerd, maar gebruikt het eigenlijk niet. U hebt het niet nodig en het kan dus van uw computer af.

U verwijdert een programma via het Configuratiescherm. Dit doet u als volgt:

• Klik op de toetscombinatie Windowstoets+X.
• Klik op Configuratiescherm.
• Klik onder 'Programma's' op Een programma verwijderen (ziet u dit niet staan, klik dan eerst rechtsboven achter 'Weergeven op' op Categorie).
  
• Er verschijnt een alfabetische lijst met alle programma's die op uw computer aanwezig zijn. U kunt de lijst van boven naar beneden doornemen. Om een programma te verwijderen, klikt u op de naam van dat programma.
• Bovenin staat nu een nieuwe knop met de tekst 'Verwijderen'. Sommige programma's hebben ook een optie voor wijzigen of herstellen, maar de meeste programma's bieden alleen de optie om het programma te verwijderen. Klik op Verwijderen.
• Als om het beheerderswachtwoord of een bevestiging wordt gevraagd, typ dan het wachtwoord of geef de bevestiging door te klikken op Ja en eventueel nogmaals op Ja.
  
• Wat er nu gebeurt, is per programma anders. Soms wordt een programma direct verwijderd. Het kan ook dat u een paar stappen moet doorlopen waarbij u telkens op Volgende of Next moet klikken.
• Soms is het ook nodig de computer opnieuw op te starten, bijvoorbeeld bij het verwijderen van grote programma's.

Let op: programma's die verwijderd worden, zijn ook echt weg. Een programma opnieuw installeren, is de enige oplossing om het programma weer op uw computer te krijgen. Weet u niet waar een programma voor bedoeld is, dan kunt u het beter laten staan.

Tijdens het werken op de computer worden op de achtergrond allerlei gegevens opgeslagen en veranderd. Op den duur kunnen deze gegevens de harde schijf vervuilen, waardoor de computer trager gaat werken. Maak de harde schijf schoon als de computer traag is. Het gaat zo:

• Klik op de sneltoets Windowstoets+X.
• Klik op Verkenner.
• Klik in het linkervak met de rechtermuisknop op de schijf die u wilt opschonen.
• Klik op Eigenschappen.
• Klik in het nieuwe venster op Schijfopruiming.

• De computer zoekt naar overbodige bestanden. Dit kan enkele minuten in beslag nemen. De bestanden worden getoond in een lijstje. De bestanden die zonder problemen kunnen worden verwijderd, staan al aangevinkt. Klik op OK om ze te verwijderen.
• Let goed op wat u laat verwijderen. Weg is weg. Weet u niet zeker of het oke is, verwijder dan het vinkje in het hokje door erop te klikken.
• Het kan zijn dat u uw keuze moet bevestigen. Dan klikt u op Bestanden verwijderen.
• Het verwijderen van bestanden kan even duren. Soms lijkt het of het programma is vastgelopen, maar dan moet u even geduld hebben.

Op de harde schijf worden al uw programma's en bestanden opgeslagen. Om de programma's en bestanden op te slaan, zoekt de computer lege plekjes op de harde schijf. De computer verspreidt de gegevens over die lege plekjes. Programma's en bestanden worden dus, zoals dat heet, gefragmenteerd. Als een programma of bestand over teveel lege plekjes is verspreid, moet de computer de informatie bij al die plekjes 'ophalen' voordat het programma of het bestand geopend wordt. Dit zorgt voor een langzamere computer. De oplossing is defragmenteren.

Windows 8.1 voert wekelijks automatisch schijfdefragmentatie uit. Het kan geen kwaad dit zelf een keer extra te doen wanneer u handmatig veel software en bestanden hebt verwijderd. Defragmenteren is overigens niet geschikt voor SSD-schijven.

• Klik op de toetscombinatie Windowstoets+X.
• Klik op Configuratiescherm.
• Klik op Systeem en beveiliging (ziet u dit niet staan, klik dan eerst rechtsboven achter 'Weergeven op' op Categorie).
• In het rechterdeel staat onder het kopje 'Systeembeheer' een aantal opties.
• Klik op De stations defragmenteren en optimaliseren.
  
• Klik indien van toepassing op de schijf die u wilt defragmenteren.
• Klik op Optimaliseren.

Schijfdefragmentatie is overigens alleen nodig als de schijf meer dan vijf procent gefragmenteerd is. Bij een kleiner percentage is het niet nodig.

Andere acties die vaak worden genoemd in verband met onderhoud, zijn het maken van een back-up van uw belangrijke bestanden en het geregeld maken van een herstelpunt. Een back-up is een kopie van bestanden zoals tekstdocumenten en foto's. In geval van computerproblemen kunt u de kopie terugzetten op de computer indien de originele gegevens verloren zijn gegaan. Een back-up moet daarom nooit op de computer zelf worden opgeslagen maar op een extern opslagapparaat, zoals een losse harde schijf, een USB-stick of een dvd of cd-rom. U kunt ook belangrijke bestanden online opslaan. Lees in het artikel 'gegevens bewaren: de mogelijkheden' wat voor u de beste optie is.

Herstelpunt
Een herstelpunt is weer wat anders. Dat is een registratie van welke programma's u allemaal op de pc hebt staan op een bepaald moment. Wie nieuwe software installeert, doet er goed aan van tevoren een herstelpunt te maken. Als er later problemen optreden dan kunt u de computer terugzetten naar het moment van het herstelpunt. In een herstelpunt worden zaken als e-mails en persoonlijke documenten niet opgenomen, vandaar dat een aanvullende back-up ook nodig is. Windows maakt zelf herstelpunten op belangrijke momenten.