Op 1 januari 2013 kwamen er nieuwe regels: websites moesten toestemming gaan vragen aan de bezoeker om cookies op diens computer te plaatsen. Dit heet een 'cookiemuur'. Op sommige websites is dit een echte barrière: pas als u akkoord gaat met het plaatsen van de cookies kunt u de website gebruiken.

Op 11 maart 2015 is er echter een aangepaste versie van deze cookiewet in werking getreden. Voortaan hoeft er alleen nog voor bepaalde cookies toestemming te worden gevraagd, namelijk de cookies die inbreuk kunnen maken op de privacy. Voor de andere cookies zal het voldoende zijn om de websitebezoekers erover te informeren. 

Maar, nu weet u nog steeds niet wat cookies zijn en of u er bang voor moet zijn of niet. Hieronder leggen we dit uit.

Een cookie is een tekstbestandje dat door een server (dat zijn grote computers waarop bijvoorbeeld websites staan) op uw computer, smartphone of tablet kan worden geplaatst. Cookies worden geplaatst om uiteenlopende redenen. Zo onthouden ze dat u bent ingelogd op een site. Verder houden ze bij welke producten u verzamelt in uw winkelmandje op een winkelwebsite. En ze onthouden uw voorkeursinstellingen, zoals de lettergrootte of voorkeurstaal.

Daarnaast worden er cookies geplaatst door statistiekprogramma's. Statistiekprogramma's houden bezoekersgedrag op websites bij. Bijvoorbeeld hoeveel bezoekers er op een bepaalde knop drukken of een bepaalde pagina bezoeken. Door te kijken waarop bezoekers op hun website klikken, kunnen websitebeheerders hun websites verbeteren.

Waarom er cookies zijn? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden, kijken we eerst hoe internet werkt:

1. U opent uw browser (bijvoorbeeld Internet Explorer of Firefox) en surft naar een website, bijvoorbeeld SeniorWeb. Dus u typt in de adresbalk 'www.seniorweb.nl'.
2. Nu gebeurt het volgende: uw computer stuurt een verzoek naar de server van SeniorWeb. Een verzoek wil zeggen 'laat mij de homepage van SeniorWeb zien'.
3. De server reageert op dit verzoek door de homepage te sturen. Resultaat: u ziet in uw browser de homepage van SeniorWeb verschijnen. Eenvoudig!

Maar nu komt het: SeniorWeb biedt zijn leden de mogelijkheid in te loggen op de site en ook de mogelijkheid ingelogd te blijven. Fijn voor u, maar hoe doen we dat? De server moet nu weten wie de homepage opvraagt: is dat een lid dat ingelogd wil blijven of niet? Dit kan met behulp van een cookie. Als de server een cookie van SeniorWeb op uw pc vindt, kan de informatie daarin worden uitgelezen. En die informatie kan zijn dat u ingelogd wilt blijven op onze website. Zonder een cookie is dit niet mogelijk.

Nuttige dingen die cookies, zult u zeggen. Ze houden nuttige dingen bij zoals inloggen, winkelmandjes en voorkeursinstellingen. Waar gaat al die drukte dan over? Hun slechte reputatie danken cookies aan de zogeheten 'tracking cookies'. 'Volgcookies' in goed Nederlands. Met deze cookies kan uw surfgedrag over verschillende sites worden gevolgd.

Normaal gesproken plaatst de site die u bezoekt zijn eigen cookies en leest deze ook zelf weer uit. Maar er bestaan ook grote advertentiebedrijven die op meerdere websites reclames plaatsen (banners). Doubleclick is een bekend voorbeeld. Door middel van een bepaalde techniek kan Doubleclick een cookie plaatsen terwijl u site A bezoekt en de cookie weer uitlezen als u site B bezoekt. Hierdoor kan Doubleclick u gericht reclame sturen. Als site A een reisbureau is dat zonvakanties aanbiedt, krijgt u op site B een banner met een aanbieding voor zo'n vakantie voorgeschoteld.

Sommige mensen vinden dat vervelend, omdat dit hen het gevoel geeft dat ze persoonlijk in de gaten worden gehouden. Dat laatste is niet aan de orde. Waarom niet? De adverteerder is er niet in geïnteresseerd wie u bent; hij wil dat u iets aanschaft. En daarvoor is het niet van belang of u Piet de Lange heet of Pieternel de Korte. 

Daarnaast zijn er nog tracking cookies die noch door websites zelf worden geplaatst, noch door advertentienetwerken. De belangrijkste hiervan zijn de cookies die geplaatst worden door sociale netwerken zoals Facebook, Twitter en Google+, wanneer u op andere websites op de Deel-knoppen van deze netwerken drukt.

Volgcookies kunnen uw surfgedrag dus vastleggen. Waarbij niet de gebruiker wordt geïdentificeerd, maar uitsluitend het surfgedrag wordt geregistreerd. Echter: het is mogelijk die anonimiteit op te heffen. In zo'n geval is het surfgedrag wél te herleiden tot een individu. En dat wil niet iedereen. Daar speelt de cookiewet op in.

De cookiewet schrijft voor dat een website:

• De bezoeker duidelijk en volledig informeert over cookies die worden geplaatst (informatieverplichting).
• De bezoeker expliciet toestemming moet vragen voor het plaatsen van niet-noodzakelijke cookies die de privacy van de bezoeker schenden (toestemmingsverplichting).

U bent nu op de hoogte van het bestaan en de werking van cookies. Als u een site bezoekt die u niet betrouwbaar voorkomt, en die meldt cookies te gebruiken, dan kunt u de site sluiten en niet meer bezoeken. U kunt periodiek geplaatste cookies van uw computer verwijderen. Dat doet u bijvoorbeeld via de instellingen van uw internetprogramma. Bedenk wel dat als een cookie ervoor zorgt dat u automatisch op een site inlogt, dat niet meer gebeurt als de cookie wordt verwijderd. Het is dus handig om sommige cookies niet weg te gooien, als u uw cookies opschoont. Hoe u cookies verwijdert leest u in het artikel 'Cookies verwijderen'.

Wilt u sommige cookies wel behouden. Bijvoorbeeld omdat ze ervoor zorgen dat u automatisch inlogt op een website. Lees dan in het artikel 'Windows opschonen zonder zorgen' hoe u met behulp van het programma CCleaner sommige cookies kunt behouden. Scrol naar de alinea 'CCleaner en cookies'.