Overstaphulp: Upgraden naar Windows 10

De upgrade naar Windows 10 is tot en met 29 juli 2016 gratis. Daarna moet u betalen voor de overstap. Werkt u nog met plezier met Windows 7 of 8.1? Dan kunt u daar de komende jaren nog gewoon mee vooruit. Deze systemen worden namelijk ondersteund tot respectievelijk 14 januari 2020 en 10 januari 2023.

Microsoft wil graag dat u de overstap maakt. Daarom hebben alle geschikte systemen inmiddels een melding binnen: een wit Windows-pictogram rechtsonder in het Systeemvak.

Via dit 'vlaggetje' voert u gemakkelijk de upgrade naar Windows 10 uit. Sinds november 2015 kunnen de volgende situaties voorkomen:

1. U ziet het vlaggetje
   Klik op het vlaggetje. Er verschijnt een venster met een grote knop, 'Nu upgraden'.
2. U ziet helemaal geen vlaggetje
   U hebt helemaal geen vlaggetje op uw computer gekregen waarmee u de upgrade kunt reserveren.

We bespreken hieronder deze mogelijkheden wat uitgebreider.

Voor wie een vlaggetje heeft verloopt de procedure, inmiddels, heel eenvoudig. De eerste maanden na de lancering moest de upgrade gereserveerd worden. Dat is niet langer nodig. U start de upgrade direct. Hoe dat gaat leest u onder 'Starten met de upgrade via het vlaggetje'.

U hebt een pc met Windows 7 of 8.1, maar daarop is het vlaggetje nooit verschenen. Dit kan diverse oorzaken hebben:

• Uw systeem voldoet niet aan de minimumeisen. Welke dat zijn leest u in de Keuzehulp Windows 10.
• Uw systeem heeft niet alle benodigde updates. Controleer dit via Windows Update. U vindt Windows Updates door te klikken op Starten > Configuratiescherm ( > zo nodig op Systeem en beveiliging) > Windows Update. Hier ziet u of er nog updates geïnstalleerd moeten worden, en u kunt ze direct installeren.
• Uw systeem is niet geactiveerd. Windows 10 wordt alleen geïnstalleerd op computers die Windows 7 of 8.1 geactiveerd hebben. Bij aankoop van Windows hoort een licentiesleutel. Met die sleutel wordt het besturingssysteem online geactiveerd. Uw systeem is waarschijnlijk al geactiveerd. Toch kan het geen kwaad dit even te controleren op de volgende manier: klik in Windows 8.1 met de rechtermuisknop op Starten linksonder op uw beeldscherm. In Windows 7 klikt u op Starten en vervolgens op Configuratiescherm. Klik daarna in beide versies op Systeem. Onder in het venster ziet u 'Windows-activering' of 'Windows activeren', met daaronder waarschijnlijk de melding 'Windows is geactiveerd'. Is uw versie niet geactiveerd, zoek dan uw licentiesleutel en voer deze in.

Hebt u alles in orde gemaakt, dan zal het vlaggetje alsnog verschijnen binnen enkele dagen en kunt u vervolgens de upgrade starten. Verschijnt het vlaggetje niet, maar bent u ervan overtuigd dat uw systeem aan alle eisen voldoet, dan kunt u Windows 10 zelf installeren. U leest verderop hoe u dit doet. Maar besef wel dat u daarmee een risico neemt.

Er is al veel geschreven over de vernieuwingen in Windows 10. Ook op de website van SeniorWeb. Maar het upgradeproces zelf heeft nog nauwelijks in de spotlights gestaan. Ook niet bij SeniorWeb, omdat we de vrijwilligers van onze computerhulpdienst PCHulp de tijd wilden geven om eerst zelf over te stappen, zodat zij ervaring met Windows 10 hebben opgedaan voordat de vragen van leden binnenkomen.

Microsoft heeft getracht het upgradeproces zo vlot en probleemloos mogelijk te laten verlopen en is daar eigenlijk bijzonder goed in geslaagd. Want wie Windows 7 of 8.1 bijwerkt naar Windows 10 behoudt alle bestanden, programma's én instellingen. Natuurlijk kan er altijd wat misgaan. Daarom blijft het zaak de upgrade goed voor te bereiden.

Natuurlijk hebben we de hele upgrade zelf getest op speciaal ingerichte pc's. Om te zien hoe het proces verloopt en om vast te kunnen stellen hoe de computer er na de upgrade uitziet. Daarbij kunnen we het volgende constateren:

• De upgrade zelf is makkelijk uit te voeren. Maar reken op zeker twee tot drie uur. Zorg er daarom voor dat u de tijd hebt als u gaat upgraden.
• Op onze test-pc zijn de nodige programma's geïnstalleerd. Zoals Windows Live Mail, Microsoft Office, Picasa, Google Chrome, iTunes, Windows Media Player. Alle stonden na de upgrade op hun plek, met behoud van alle instellingen. Windows Live Mail was keurig geconfigureerd, alle mails en contactpersonen waren nog aanwezig na de upgrade.
• Verschillende aanpassingen aan Windows, zoals lettergrootte, de kleur en grootte van de aanwijzer bleven na de upgrade ook intact.
• De gebruikte virusscanner, Kaspersky, was echter niet actief deze hebben we opnieuw moeten installeren.

We kunnen vaststellen dat het upgradeproces meestal gladjes verloopt. Maar daarmee willen we in geen geval suggereren dat u zonder voorzorgsmaatregelen van start kunt. Want u weet maar nooit. Natuurlijk blijven er gevallen waarin het mis gaat. Daarom geven we hieronder enkele adviezen vooraf.

Al uw bestanden (teksten, foto's, video's, muziek) blijven bewaard op uw computer tijdens het upgraden naar Windows 10. Maar omdat er altijd iets mis kan gaan tijdens de upgrade is het zaak dat u een back-up maakt van uw belangrijke bestanden. Welke mogelijkheden er zijn, leest u in onze rubriek Back-up maken. Meestal gebruiken mensen hiervoor een externe harde schijf.

Verder zult u uw e-mails voor de zekerheid veilig willen stellen. Wie Gmail of Outlook.com (waaronder ook Hotmail valt) gebruikt hoeft niets te doen: alle berichten staan veilig online. Maar wie e-mail gebruikt van zijn provider met een programma als Windows Live Mail, zal de correspondentie wel veilig willen stellen. Lees daarvoor het artikel Windows 8.1: overstaphulp e-mail behouden. De daar beschreven procedure werkt ook als u overstapt van Windows 8.1 naar Windows 10.

Zoals gezegd: Windows 10 laat in het algemeen geïnstalleerde programma's gewoon staan. Maar u zult zien dat het net bij u mis gaat! Noteer daarom voor de zekerheid de programma's die belangrijk zijn voor u. Zitten er betaalde programma's tussen, ga dan na of u de licentiesleutel nog hebt. Mocht het zo zijn dat een programma opnieuw moet worden geïnstalleerd dan hebt u deze sleutel nodig.

Wilt u zonder een geliefd oud of onbekend programma niet over naar Windows 10? Kijk dan voor de zekerheid eerst op de website van het programma, of bel de fabrikant ervan, om te informeren of er ook een Windows 10-versie van het programma is.

Zoals vermeld was de virusscanner van onze test-pc verdwenen na de upgrade. Ook komen er via PCHulp berichten binnen van mislukte upgrades doordat een antivirusprogramma dwarsligt. Daarom adviseren wij: neem het zekere voor het onzekere en verwijder de virusscanner voordat u de upgrade uitvoert. En installeer het opnieuw als Windows 10 klaarstaat. U kunt dit zonder risico doen: zowel Windows 7 en 8.1 als Windows 10 hebben het programma Defender standaard aan boord. Dit is weliswaar geen waterdicht antivirusprogramma, maar het beschermt u voldoende tijdens de upgrade. Hoe u een programma verwijdert, lees u in onze artikelen over het verwijderen van een programma in Windows 7 en het verwijderen van een programma in Windows 8.1.

Tip: Gebruik dit moment direct om andere programma's die u nooit gebruikt te verwijderen, dat ruimt lekker op.

Deze stap is alleen van belang wanneer u het mailprogramma van Microsoft, Windows Live Mail, gebruikt. Zorg ervoor dat u de recentste versie van dat programma hebt geïnstalleerd. Hoe dat gaat vindt u hier beschreven: Windows Live Mail.

Zijn de voorbereidingen achter de rug dan kan de upgrade gestart worden. U doet dit bij voorkeur via het al eerder genoemde vlaggetje rechtsonder in het Systeemvak. Of u doet dit op het moment dat u de eerste keer de melding van Microsoft krijgt dat de upgrade beschikbaar is.

• Klik op het vlaggetje rechtsonder in het Systeemvak.
• Klik daarna op de knop Nu Upgraden.
• Klik op de knop OK, doorgaan.
• Windows Update wordt geopend en de upgrade wordt nu gedownload.
• De licentiebepalingen verschijnen in beeld. Klik op Akkoord.

• Klik op Upgrade nu starten.

• De upgrade wordt gestart en op het scherm wordt u op de hoogte gehouden van de voortgang. Al met al moet u zeker rekenen op één tot twee uur.
• Nadat de upgrade is afgerond ziet u een blauw scherm met de tekst 'Hallo, welkom terug!' Klik rechtsonder op Volgende.

• Klik nu op Expresinstellingen gebruiken.

• U ziet nu 'Nieuwe apps voor de nieuwe Windows'. Dit zijn standaardapps van Microsoft voor foto's, muziek, films en voor internetten. Waarschijnlijk wilt u de programma's die u al gebruikt behouden voor al deze opties. Klik daarom op Ik wil zelf mijn standaard-apps kiezen.
• Haal nu de vinkjes weg bij de vier opties en klik op Volgende.

• Windows 10 wordt nu gereedgemaakt voor het eerste gebruik.

Wilt u niet wachten tot de melding bij het vlaggetje verschijnt, dan kunt u Windows 10 ook zelf handmatig installeren.

• Ga naar deze pagina: Download Windows 10
• U kunt hier het hulpprogramma downloaden in twee smaken: 32- of 64-bit. Controleer of uw besturingssysteem 32- of 64 bit is:
  • Klik in Windows 8.1 met de rechtermuisknop op Starten (linksonder in beeld). In Windows 7 klikt u op Starten en vervolgens op Configuratiescherm.
  • Klik daarna zo nodig op Systeem en beveiliging en dan op Systeem. U ziet onder 'Systeem' bij 'Type systeem' hoeveel bits uw versie is.

• Download de juiste versie door te klikken op de paarse knop Download nu het hulpprogramma.
  • Gebruikt u Internet Explorer, dan klikt u vervolgens op Uitvoeren.
  • Gebruikt u Google Chrome, dan klikt u vervolgens op Alle downloads weergeven. Klik daarna indien nodig op Behouden. Klik daarna op MediaCreationToolx64.exe. Klik op indien nodig Ja of Uitvoeren.
  • Gebruikt u Firefox, dan klikt u vervolgens op Bestand opslaan. Open daarna de map Downloads en klik op het bestand MediaCreationToolx64.exe. Klik indien nodig op Uitvoeren.
• Het venster 'Windows 10 Setup' verschijnt. Zorg ervoor dat daarin de optie 'Deze pc nu bijwerken' is geselecteerd indien deze optie verschijnt. Het is mogelijk dat er eerst nog updates op uw systeem moeten worden geïnstalleerd. In dat geval luidt de tekst 'Updates installeren en deze pc nu bijwerken.' Klik op Volgende.
• De benodigde bestanden voor de upgrade worden nu eerst gedownload. Dit kan enige tijd duren. Maar het proces verloopt volledig vanzelf. Reken zeker op twee tot drie uur.
• Na een tijdje komen de Licentievoorwaarden in beeld. Klik op Akkoord.
• Er verschijnt een melding 'Gereed voor installatie'. Klik op Installeren.
• Nadat de upgrade is afgerond ziet u een blauw scherm met de tekst 'Hallo, welkom terug!' Vul indien nodig u wachtwoord in en klik rechtsonder op Volgende.
• Klik nu op Expresinstellingen gebruiken.
• U ziet nu 'Nieuwe apps voor de nieuwe Windows'. Dit zijn standaardapps van Microsoft voor foto's, muziek, films en voor internetten. Waarschijnlijk wilt u de programma's die u al gebruikt behouden voor al deze opties. Klik daarom op Ik wil zelf mijn standaard-apps kiezen.
• Haal nu de vinkjes weg bij de vier opties en klik op Volgende.
• Windows 10 wordt nu gereedgemaakt voor het eerste gebruik.

Uw handen jeuken waarschijnlijk om met Windows 10 aan de slag te gaan en vooral om te kijken of al uw dierbare bestanden bewaard zijn gebleven. Alles op zijn tijd! Zorg ervoor dat u eerst uw virusscanner weer installeert, zodat uw pc goed is beveiligd.

Kunt u al uw documenten terugvinden, zijn alle programma's en instellingen goed overgekomen, werkt uw e-mail? Loop die zaken rustig na. Windows 10 kent zogeheten standaardprogramma's. Deze kunnen zijn gekoppeld aan bepaalde bestandstypes. Deze bestandstypes worden dan altijd met de standaardprogramma's geopend. U controleert ze als volgt:

• Klik op Starten (linksonder in beeld).
• Klik op Instellingen.
• Klik op Systeem.
• Klik links op Standaardapps.

Nu ziet u een overzicht van apps die standaard gebruikt worden. Bij 'E-mail' ziet u uw eigen programma staan, bijvoorbeeld Windows Live Mail. Klopt dit niet, dan past u het hier aan.

Windows 10 lijkt uiterlijk een combinatie van Windows 7 en 8.1 en doet daardoor redelijk vertrouwd aan. Toch zijn er verschillen die ervoor zorgen dat u even opnieuw uw weg moet zien te vinden. Om u te helpen is er de cursus Starten met Windows 10.

Tip: Internet Explorer zit een beetje verstopt in Windows 10. Microsoft wil liever dat u de nieuwe browser Edge gebruikt. Om Internet Explorer te vinden, klikt u op het loepje onder in de taakbalk. U typt 'Internet Explorer' en Internet Explorer verschijnt in het lijstje erboven. Om Internet Explorer altijd bij de hand te hebben, klikt u nu eerst met de rechtermuisknop op Internet Explorer en u kiest voor Aan menu Start vastmaken.

Als alles goed is gegaan, hoeft u deze paragraaf niet te lezen. Maar met de upgrade kan van alles misgaan. Bijvoorbeeld uw printer of andere apparatuur zoals de geluidskaart werkt niet meer. Dit probleem is vaak op te lossen door een nieuwe driver voor het apparaat te installeren. U vindt de nieuwe driver meestal op de website van de fabrikant. Zoek in Google op “[naam fabrikant] drivers”, bijvoorbeeld “Canon drivers” (zonder de aanhalingstekens). Voelt u zich hiermee te weinig vertrouwd of stuit u op andere problemen met het upgraden neem dan contact op met PCHulp.

U gaat nu werken met Windows 10. U zult merken dat u snel aan het nieuwe besturingssysteem went. Mocht u toch terug willen naar Windows 7 of 8.1, dan kan dit gedurende een maand nadat u de upgrade naar Windows 10 hebt uitgevoerd. Hoe dit in zijn werk gaat, leest u in het artikel 'Windows 10: terug naar Windows 7 of 8.1'.