Wat is TikTok?

De app TikTok draait om korte video’s. Ze zijn maximaal zestig seconden; gebruikers maken de video's van zichzelf. Vooral filmpjes waarin mensen zingen, dansen of playbacken zijn populair. Vaak gaat dat op de muziek van bekende hits. Gebruikers kunnen allerlei filters en effecten toevoegen om de video’s aantrekkelijker te maken. Wie benieuwd is naar de video’s, kan via de website van TikTok een aantal filmpjes bekijken. TikTok wordt vooral gebruikt via de telefoonapp (Apple en Android), maar ook via de website kunnen gebruikers video’s online zetten.

Net als bij andere sociale media kunnen gebruikers accounts volgen, zodat ze de nieuwe filmpjes van die persoon voorbij zien komen in hun tijdlijn. Ook kunnen ze reageren op filmpjes of ze een ‘like’ geven als teken van waardering. Zelf video’s maken en online zetten is een belangrijk onderdeel van de app. Verder zijn de zogeheten challenges (uitdagingen) heel populair. Hierbij moeten gebruikers een bepaalde opdracht uitvoeren, zoals iets bedenken op een bepaalde muziekhit.

Vanwege het succes zijn ook steeds meer bekende mensen en bedrijven actief op de app. Een voorbeeld is juwelenmerk My Jewellery. En er zijn mensen die juist door TikTok bekend zijn geworden. Een voorbeeld is Sara Dol, de succesvolste Nederlandse gebruikster van de app. Ze heeft 2,6 miljoen volgers (augustus 2022). Dat zijn mensen die haar video’s voorbij zien komen als ze de app gebruiken. Mensen met heel veel volgers op sociale media heten ook wel ‘influencers’. Bedrijven schakelen ze graag in om reclame te maken voor hun producten. 

Er is ook kritiek op TikTok. TikTok geeft bijvoorbeeld aanbevelingen voor video’s die iemand leuk zou kunnen vinden. Daarin zouden ze onder andere racistisch te werk zijn gegaan. Mensen met een donkere huidskleur, afwijkend uiterlijk of overgewicht zouden te weinig aandacht krijgen. Een belangrijk punt is ook dat de app nogal veel gegevens van gebruikers verzamelt. Welke informatie is niet duidelijk, want dat staat alleen in heel algemene termen in de gebruikersvoorwaarden. Denk aan het type video’s dat iemand bekijkt en wat hij of zij leuk vindt. Onduidelijk is wat er verder met die informatie gebeurt. Kijkt de Chinese overheid mee? En wat gebeurt er verder precies met de persoonlijke gegevens van de vooral jonge gebruikers? De rol van moederbedrijf ByteDance is ook niet helemaal duidelijk.

In juli 2020 publiceerde de NOS een artikel over de programmeercode van TikTok. Daarin staat dat de app elke 30 seconden de locatie van iemand opvraagt. De makers zeggen zelf geen banden te hebben met de Chinese regering, maar helemaal zeker is dit niet.