Welke sociale media zijn er?

Een sociaal medium is een platform waar mensen dingen met elkaar kunnen delen. Het woord ‘sociaal’ geeft het al aan: het draait om contact met anderen. Dat kan zo uitgebreid of beperkt zijn als iemand zelf wil. Sociale media gebruiken vaak meerdere internet-toepassingen zoals apps en websites. Andere veelgebruikte termen voor sociale media zijn bijvoorbeeld sociaal netwerk of het Engelse social media.

Een definitie van sociale media is zoiets: online platformen waarmee mensen informatie met elkaar kunnen delen, met minimale tussenkomst van een redactie. De gebruikers verzorgen zelf de dialoog en interactie met elkaar.

Er zijn allerlei sociale media. Denk aan Facebook, Instagram, Bluesky, Pinterest, LinkedIn, TikTok, YouTube of Snapchat. Ook WhatsApp en Signal worden door velen een sociaal netwerk genoemd. Ook al is dat eigenlijk toch net iets anders.

Veel sociale media lijken op elkaar. Meestal kun je een persoonlijk profiel aanmaken, berichten plaatsen en reageren op berichten van anderen. Maar ieder medium heeft wel net zijn eigen insteek. Zo is Instagram vooral voor mooie foto’s en kunt u op Facebook makkelijk oude bekenden terugvinden.

Facebook is het sociale medium met de meeste gebruikers. Berichten kunnen over alles en nog wat gaan. Onderwerpen binnen de privésfeer zijn populair, zoals verjaardagen, grappige gebeurtenissen of hobby’s. Op Facebook heeft iedereen een eigen profielpagina. Gebruikers kunnen mensen toevoegen als vriend. Ze kunnen dan van elkaar zien welke berichten, foto's en video's ze delen (afhankelijk van de privacy-instellingen van iemand). Ook veel bedrijven en bekende artiesten zijn op Facebook te vinden.

Op Bluesky plaatsen gebruikers korte berichten. Soms met een video, link of plaatje. Veel gebruikers van X stappen over naar Bluesky. Bijvoorbeeld omdat ze niks meer met Elon Musk, eigenaar van X, te maken willen hebben. Of omdat Bluesky wel modereert op misinformatie, haat, discriminatie en meer. 

Op X van Elon Musk, staan korte berichtjes centraal. Een berichtje heet een ‘tweet’ (spreek uit als twiet) en mag maximaal 280 tekens bevatten. Op X zijn de meningen soms scherp: mensen laten graag horen wat ze van iets vinden. Op dit sociale netwerk kunnen mensen in principe volgen wie ze willen: familie en vrienden, maar ook onbekenden of bedrijven. Een andere mogelijkheid is om een hashtag (#-teken, spreek uit als hesj-tek) te volgen. Volg bijvoorbeeld berichten met #voetbal #tuinieren of #tourdefrance om populaire tweets over dat onderwerp te lezen.

Wie graag veel mooie foto’s ziet, zit op Instagram goed. Op dit sociale medium bestaan alle berichten uit een afbeelding of video, met daarbij een begeleidende tekst. Gebruikers kiezen een foto, bewerken deze eventueel met een mooi effect en delen het plaatje met hun volgers. Reisfoto’s, natuurfoto’s, mooie gerechten en huisdieren doen het altijd goed op Instagram. Vinden mensen een foto mooi? Dan laten ze dat weten door de foto een hartje te geven. Een reactie bij iemand achterlaten kan ook. Instragram is onderdeel van Meta. Net als bijvoorbeeld Facebook en WhatsApp.

Pinterest is een soort digitaal plakboek. Gebruikers kunnen eigen foto’s, maar ook foto’s van anderen verzamelen op een ‘bord’. Dit is een soort digitaal prikbord. Maak bijvoorbeeld een bord aan met inspiratie voor de nieuwe keuken of verzamel lekker zomergerechten. Zoek op een onderwerp en sla berichten op. Dit opslaan heet ‘pinnen’.

Ook YouTube is een sociaal medium. Gebruikers kunnen video’s maken en delen. Maar een groot deel van de gebruikers kijkt alleen naar de video’s van anderen. Dit kan via de computer, smartphone en tablet. De video’s kunnen over van alles gaan. Zo zijn er video’s over hobby’s, huisdierenfilmpjes, video’s met tips en instructies, interviews, muziekclips. Onderwerpen gaan van heel serieus tot kort en lollig. Google is eigenaar van YouTube.

LinkedIn is een zakelijk sociaal medium. Mensen leggen contact met mensen die zij via werk kennen. Zo ontstaat er een netwerk van werkcontacten. Op LinkedIn maken gebruikers een profiel aan waarop hun werkervaring zichtbaar is. Voeg iemand toe als connectie om te zien wat zijn/haar werkgeschiedenis is. Gebruikers kunnen ook berichten delen. Dit gaat vaak over werkgerelateerde onderwerpen. Ook kunnen mensen elkaar feliciteren. Bijvoorbeeld bij een werkjubileum, promotie of baanwissel. 

TikTok is vooral populair onder jongeren. Zij plaatsen en/of kijken zelfgemaakte video's van maximaal zestig seconden. Het zijn vaak dans-, zing- of playbackvideo's. Hieraan zijn vaak allerlei effecten toegevoegd zoals schoonheidsfilters. Gebruikers kunnen andere accounts volgen en onder de video's reageren en deze 'leuk vinden' (een hartje geven). Kijkers kunnen trouwens ook video's afspelen van mensen die ze niet volgen. Die filmpjes worden voorgesteld op basis van iemands interesses en kijkgedrag.

Snapchat wordt vooral door tieners gebruikt. Op dit sociaal medium sturen gebruikers foto's naar elkaar die binnen een paar seconden weer verdwijnen. Als de foto's zijn verdwenen, heeft de ontvanger ze ook niet meer in bezit. Het leuke is dat jongeren hierdoor elkaar gekke foto's kunnen sturen. Vooral door de vele filters van Snapchat. Denk aan een filter waardoor iemand kaal lijkt, een digitale kip op zijn hoofd heeft of opeens vijftig jaar ouder lijkt. Het is daarnaast ook mogelijk om via de app te chatten.